Τελευταία γίνεται πολύς λόγος για τον όρο “γυναικοκτονία”. Ένα μεγάλο μέρος τάσσεται κατά της χρήσης του θεωρώντας ότι είναι αδόκιμος και ότι δεν στέκεται νομικά.
Για το όλο το νομικό σκέλος, ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος έκανε μία σαφή ανάλυση με σχετική ανάρτηση στα social media:
“Γυναικοκτονία: ο όρος που ενοχλεί αφόρητα τα άτομα που κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν πως η εγκληματολογία και η νομική είναι υποχρεωμένες να ταξινομούν τις παραμέτρους των εγκλημάτων συμπεριλαβανομένου και του κινήτρου, το οποίο είναι αναπόσπαστο στοιχείο της επιμέτρησης της ποινής.
Το 2009 το Συμβούλιο της Ευρώπης εξέδωσε την Σύσταση 1861 με τίτλο «Feminicides»(= «Γυναικοκτονίες»). Σύμφωνα με την παράγραφο 7 της σύστασης:“H Συνέλευση συνιστά επίσης στην Επιτροπή Υπουργών να ζητήσει από ομάδα εμπειρογνωμόνων ή από ένα παρατηρητήριο του Συμβουλίου της Ευρώπης να συλλέξει συγκεκριμένα δεδομένα επι υποθέσεων που αφορούν την βία εναντίον των γυναικών, ιδίως τις γυναικοκτονίες στην Ευρώπη, προκειμένου να αναλυθούν οι εκπτώσεις της προστασίας των γυναικών και για να βελτιωθούν τα προληπτικά μέτρα και να ληφθούν νέα καθώς και να εκπονηθεί μελέτη τόσο των κοινωνιολογικών όσο και των νομικών πτυχών των γυναικοκτονιών».
Αυτή η σύσταση οδήγησε μεταξύ άλλων και στην θέσπιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει με τον Ν.4531/2018.
Η Επεξηγηματική Έκθεση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης περιλαμβάνει δυο φορές αναφορά στην Σύσταση για τις γυναικοκτονίες. Έτσι ο όρος αυτός εντάσσει ένα έγκλημα στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης που επιβάλλει στα κράτη την λήψη ειδικών μέτρων για την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση, την ενημέρωση, την καταγραφή και την τήρηση στατιστικών που αφορούν τις γυναικοκτονίες.
Το να λες λοιπόν ότι «δεν υπάρχει γυναικοκτονια νομικά» είναι αβάσιμο. Η Ελλάδα υπέχει υποχρεώσεις διεθνούς δικαίου για την λήψη όλων των ανωτέρω μέτρων που αφορούν τις γυναικοκτονίες και οι υποχρεώσεις αυτές είναι νομικά δεσμευτικές. Όταν επιμένεις ότι «δεν υπάρχει γυναικοκτονία, μόνο ανθρωποκτονία» είσαι απλά μέρος του προβλήματος”.
Διευκρινήσεις σχετικά με τον όρο “γυναικοκτονία” παρέχονται και μέσα από την wikipedia, όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται πώς δεν πρόκειται για μία νέα λέξη καθώς υπάρχει ήδη για περισσότερα από 200 χρόνια:
“Η γυναικοκτονία είναι ένας όρος για το έγκλημα μίσους που βασίζεται στο φύλο, ο οποίος γενικά ορίζεται ως «η δολοφονία γυναικών (ή κοριτσιών) επειδή είναι γυναίκες», αν και οι ορισμοί ποικίλλουν ανάλογα με το πολιτισμικό τους πλαίσιο.
Η λέξη γυναικοκτονία καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1820 έως το 1830. Ο όρος γυναικοκτονία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1801 για να υποδηλώσει “τη δολοφονία μιας γυναίκας. Το 1848, αυτός ο όρος δημοσιεύθηκε στο νόμο λεξικό νομικών όρων του Wharton’s. Η φεμινίστρια συγγραφέας Ντιάνα Ε.Χ. Ράσελ (Diana EH Russell) ήταν το πρώτο πρόσωπο που καθόρισε και διέδωσε αυτόν τον όρο στη σύγχρονη εποχή, το 1976. Ορίζει τη λέξη ως «τη δολοφονία γυναικών από άντρες επειδή είναι γυναίκες». Άλλες φεμινίστριες δίνουν έμφαση στην πρόθεση ή τον σκοπό της πράξης που απευθύνεται σε γυναίκες ειδικά επειδή είναι γυναίκες. Άλλοι περιλαμβάνουν και την θανάτωση γυναικών από γυναίκες.
Συχνά, αμφισβητείται η αναγκαιότητα ορισμού της δολοφονίας γυναικών χωριστά από τη συνολική ανθρωποκτονία. Η ενδοοικογενειακή βία επηρεάζει 3 στις 10 γυναίκες καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους και εκτιμάται ότι το 13,5% των ανθρωποκτονιών συνολικά εμπλέκονται σε στενούς συντρόφους και το ποσοστό αυτό των δολοφονιών είναι έμφυλο. Οι αντίπαλοι υποστηρίζουν ότι, δεδομένου ότι πάνω από το 80% όλων των θυμάτων δολοφονίας είναι άνδρες, ο όρος δίνει μεγάλη έμφαση στη λιγότερο επικρατούσα δολοφονία γυναικών. Ωστόσο, ένας σύντροφος είναι υπεύθυνος στο 40% περίπου των ανθρωποκτονιών με θύμα γυναίκα, σε σύγκριση με το 6% της ευθύνης των συντρόφων σε ανθρωποκτονίες που αφορούν άντρα ως θύμα. Επιπλέον, η μελέτη της γυναικοκτονίας αποτελεί κοινωνική πρόκληση”.
Tι λέει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων
τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο,τον βασανισμό και τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού,τη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών ως «εγκλήματα για λόγους τιμής»,τη στοχευμένη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων,τη δολοφονία γυναικών λόγω προίκας,τη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών εξ’ αιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού τους και της ταυτότητας φύλου,τη δολοφονία αυτόχθονων γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους,βρεφοκτονία και εμβρυοκτονία βασισμένη στην επιλογή φύλου,περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων,περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με συμμορίες, το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών και την εμπορία γυναικών και κοριτσιών.
